Bugün Atatürk Bulvarı ve Cumhuriyet Caddesi’nin kesiştiği noktada yer alan 100. Yıl Çarşısı, çoğu kişinin hafızasında Ulus Meydanı dâhilindeki uyumsuzluğu ve işlevsizliğine bağlı olarak çok da iyi bir yer etmiyor. Çarşı, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde aynı yerde bulunan ve dönemin önemli kamusal mekânlarından olan Millet Bahçesi’nin rant baskısı altında geçirdiği dönüşümün son halkası aslında. 1930’larda Şehir Çarşısı’nın inşası, çarşı alanının Bahçe’yi kapsayacak şekilde genişletilmesi ve son olarak 1970’lere gelirken açılan mimari proje yarışması neticesinde -dönemin mimarlık yayınlarındaki olumsuz görüşlere rağmen- bugünkü çarşı ve iş hanı binası... Fakat henüz rantın ne anlama geldiğini bile bilmediğimiz bir tarihte, Çarşı’yı ve Ulus Meydanı’nı zihnimizde ölümsüzleştiren bir etkinlik var. 7 Mayıs 2002’de çarşının sinema salonunda Teoman’ın sokak lambası altındaki bir bankta akustik gitarıyla tek başına verdiği konserden bahsediyoruz. Gönülçelen ile sahneye çıkışı, mızıka ve ıslıklarla şarkılara girişi, canlı canlı Vur Sen Beni dinlemek, Teoman’ın şarkıların hikayesini anlatırken Kardelen çalması için bağıran genç kızlar ve çıkışta yıllarca altında uyunacak olan konser afişinin eve götürülmesi... Bir rant zinciri ve onun üzerine kurulu bu konser hikayesinin yarattığı çağrışım, bizi istemsizce 2010’lara, Karayolları Genel Müdürlüğü arazisine, Zorlu Center’a ve PSM’ye götürüyor. Ruhsat ve projeye açılan birçok dava sürerken, kanuna aykırı biçimde devam eden AVM inşaatı, geçtiğimiz on yılın önemli kentsel meselelerinden. PSM ise aynı kompleks içerisinde yer alan bir kültür-sanat AVM’si. Türkiye’de kültürel tüketimin en önemli/büyük merkezi. Bu noktada, bir tepki olarak PSM’ye gitmemek ya da ülkenin en önemli sanat olaylarını deneyimleyebilmek arasında ince bir çizgi var. Belki de çoktan silinmiş/sildiğimiz bir çizgi.
Kaynak: @cemedede (2019). Erken Cumhuriyet Ankara'sında Bir Kamusal Mekân: Millet Bahçesi. Ankara Araştırmaları Dergisi
📸:hürriyet.com.tr, nothenews arşiv
Comentários